Niersteenvergruizing

Bij niersteenverguizing worden de nierstenen middels schokgolven vergruisd tot hele kleine deeltjes. Dit gebeurt met een niersteenvergruizer. Dit apparaat (zie afbeelding 1) wekt de golven (energie) op en leidt deze via een rubberen bol naar het punt waar de niersteen/nierstenen zich bevinden. Door de energie te concentreren op de plaats van de steen, wordt deze vergruisd tot zeer kleine deeltjes dat steengruis genoemd wordt (zie afbeelding 2). Dit steengruis kan dan via de natuurlijke weg uitgeplast worden.

           Niersteenvergruizing afbeelding                                    Niersteenvergruizing afbeelding 2

Melden

Als u een pacemaker heeft, moet u dit melden bij uw uroloog.

Voorbereiding thuis

• Uw uroloog heeft met u besproken welke medicijnen u niet meer mag gebruiken in verband met de behandeling. Als u bloedverdunners gebruikt, meld dit dan aan uw uroloog. U stopt zeven dagen voor de behandeling met de bloedverdunnende middelen tenzij de trombosedienst anders met u heeft afgesproken. De uroloog of de trombosedienst laat u weten wanneer u weer mag starten met de bloedverdunnende middelen. Meestal is dit de dag na de behandeling. Bent u niet zeker over het gebruik van bepaalde medicijnen, neem dan contact op met uw uroloog.
• Meld het als u (mogelijk) zwanger bent. De behandeling moet dan worden uitgesteld. De uroloog bespreekt met u de mogelijkheden van verdere behandeling.
• U kunt na de behandeling niet zelf autorijden. Regel daarom vooraf vervoer naar huis.
• Van de uroloog heeft u een recept voor een pijnstiller (zetpil Diclofenac van 100 mg) meegekregen. Deze zetpil dient u vooraf bij uw apotheek op te halen. Plaats de pijnstiller een uur vóór de behandeling.

Meenemen naar het ziekenhuis

Neem de volgende zaken op de dag van behandeling mee naar het ziekenhuis.

• de medicijnen die u regelmatig gebruikt;
• eventueel een smartphone of MP3-speler met uw favoriete muziek (uw apparaat moet een mini jack aansluiting hebben).

U bent doorverwezen vanuit het Beatrixziekenhuis, neem daarom ook de volgende zaken mee:

• uw verzekeringspapieren.
• uw identiteitsbewijs (paspoort of identiteitskaart)

De behandeling

Een radiologielaborant(e) haalt u op uit de wachtruimte en brengt u naar de behandelkamer. Hier neemt u plaats op een tafel die gedeeltelijk röntgenstralen doorlaat. Met röntgendoorlichting en een echografie wordt de steen in beeld gebracht zodat deze gericht kan worden vergruisd. Uw huid wordt ingesmeerd met een gel waarna de ‘kop’ van de niersteenvergruizer tegen uw huid wordt geplaatst. Vervolgens worden de schokgolven opgewekt. Deze schokgolven zijn over het algemeen goed te verdragen. Het voelt als een soort tikken tegen de rug. Met de schokgolven wordt de steen vergruisd.

De vergruizing duurt ongeveer 30 tot 45 minuten.

Naar huis

Als u zich goed voelt dan mag u naar huis. U mag zelf niet naar huis rijden, omdat er na de behandeling een (kleine) kans is op een aanval van koliekpijn.

Bij- en nawerkingen

• Het steengruis daalt af in de urinewegen waarna u het gruis kunt uitplassen. Vaak is het gruis zo fijn dat u het niet ziet of merkt. De eerste keren dat u plast, kan er wat bloed en/of gruis bij de urine zitten. U hoeft daar niet van te schrikken. Het kan soms drie tot vier maanden duren voordat u alle gruis heeft uitgeplast.
• Grotere stukjes gruis kunnen pijn (koliekpijn) veroorzaken. Zo nodig kunt u een zetpil tegen de pijn nemen, bijvoorbeeld Diclofenac (maximaal 200 milligram per dag). De grotere stukjes gruis kunt u opvangen en inleveren bij het eerstvolgende bezoek aan de polikliniek Urologie in het Beatrixziekenhuis. Door de stenen op het laboratorium nader te onderzoeken (steenanalyse) kan soms worden achterhaald waarom u stenen aanmaakt.
• Door de schokgolven kan de huid beschadigen. Er kan een blauwe en gevoelige plek ontstaan. Deze plek zal na een of twee weken vanzelf verdwijnen.

Ongeveer twee weken na de behandeling komt u voor controle weer naar het Beatrixziekenhuis. Er wordt opnieuw een opname van de buik gemaakt op de afdeling Radiologie van de locatie waar u onder behandeling bent. Hierna meldt u zich bij de polikliniek Urologie. Aan de hand van de foto beoordeelt de uroloog of de vergruizing heeft gewerkt. Het kan zijn dat u nog een keer behandeld moet worden.

Alternatieve behandelingen
Niet alle nierstenen kunnen met een niersteenvergruizer worden vergruisd. Bepaalde nierstenen zijn te hard, te groot of liggen op een voor de niersteenvergruizer ongunstige plaats.

Alternatieven voor de behandeling met de niersteenvergruizer zijn:

1. Afwachten of u de nierstenen vanzelf uitplast.
2. Een zogenaamde kijkoperatie (de percutane (door de huid) niersteenbehandeling) waarbij de steen middels een operatie via de zij met een tangetje uit de nier wordt verwijderd (zie patiëntenfolder 'Behandeling van een grote niersteen').
3. Een kijkoperatie via de plasbuis. Via de plasbuis wordt de steen uit de urineleider of het nierbekken verwijderd of vergruisd met behulp van een laser of steenboor (zie patiëntenfolder 'Behandeling van een urineleidersteen met ureteroscopie').

Niersteenvergruizing biedt een aantal voordelen boven andere behandelingen. U kunt de dag van de vergruizing meestal weer naar huis. In de meeste gevallen kunt u thuis meteen weer alles doen. Van alle vormen van behandeling geeft de niersteenvergruizing de minste bijwerkingen.

• Wij raden u aan de eerste dagen na de behandeling veel te drinken: twee tot drie liter per dag. Extra drinken versnelt het lozen van het gruis uit uw lichaam.
• In geval van koliekpijnen: drink niets totdat de koliek over is.

Bij problemen of vragen kunt u van maandag tot vrijdag tussen 8.00 en 16.30 contact opnemen met polikliniek urologie (0183) 644265. Krijgt u problemen in de avond, nacht, weekend of tijdens feestdagen? Neemt u dan contact op met de huisartsenpost (0183) 646410.

Adres Diakonessenhuis: Jagersingel 1, 3707HL Zeist