Fototherapie

Veel baby’s krijgen in de eerste week na de geboorte in meer of mindere mate een gele kleur. Dit wordt ook wel icterus genoemd. In de baarmoeder heeft een baby meer rode bloedcellen. Na de geboorte breekt het lichaam het overschot aan bloedcellen af. Daarbij ontstaat een stofje dat bilirubine heet. Dit wordt meestal ‘bili’ genoemd.

De stof bilirubine wordt in de lever omgezet tot een stof die via de ontlasting en urine kan worden uitgescheiden. De lever moet bij pasgeboren baby’s nog verder rijpen. Als uw baby geel gaat zien, betekent dit dat de lever niet alle afvalstoffen kan kwijtraken. De bilirubine hoopt zich dan op in de organen en huid. Oog het oogwit kan geel zien. Door een hoog bilirubinegehalte kan uw baby suf zijn en weinig zin hebben om te drinken.

De bilirubinewaarde kan bepaald worden in het bloed. De bloedafname gebeurt door een prik in de hiel. Een hoge bilirubinewaarde hoeft niet gevaarlijk te zijn, zolang het binnen bepaalde grenzen blijft. De arts beoordeelt dit bilirubinewaarden en bepaalt hiermee het starten, de duur en het stoppen van de fototherapie. Soms is het opnieuw starten van fototherapie nodig.

• Vroeggeboorte
  Als baby’s te vroeg geboren worden, zijn de organen nog niet voldoende ontwikkeld. De baby’s zien vaak langer geel en het bilirubinegehalte in het bloed bij hen is vaak hoger dan bij op tijd geboren baby’s.

• Een grote bloeduitstorting
  Deze kan ontstaan na bijvoorbeeld een vacuümextractie. Door een bloeduitstorting zijn er meer rode bloedcellen die afgebroken worden.

• Verschil in bloedgroep en rhesusfactor tussen moeder en kind.
  Antistoffen van de moeder breken de rode bloedcellen van de baby af. Niet bij ieder verschil in bloedgroep worden antistoffen aangemaakt.
• Infectie
  Bij een infectie moet de lever harder werken, waardoor er minder mogelijkheid is om de bilirubine uit te scheiden.

Fototherapie wordt gegeven met een speciaal daarvoor ontwikkelde lamp en/of blanket/ bilicocoon®. Afhankelijk van de hoogte van de bilirubine bepaalt de arts of de fototherapie met één of meerdere lampen gegeven wordt. Het licht van de lamp zorgt ervoor dat de bilirubine omgezet wordt in een stof die uit geplast wordt of met de ontlasting het lichaam verlaat. Om zoveel mogelijk bilirubine af te breken is het belangrijk dat uw baby zo bloot mogelijk in een wieg, warmtebed of couveuse ligt. Tijdens de fototherapie mag uw baby een zo klein mogelijke luier om (luier maat 0).

In het ziekenhuis wordt fototherapie vaak in combinatie met de zogeheten bili-blanket gegeven. Een bili-blanket is een lichtdoorlatend ‘matrasje’ met dezelfde functie als de lamp.

De ogen van de baby worden beschermd tegen het felle licht van de lamp. Hiervoor krijgt uw baby een stoffen bril op (m.u.v. gebruik bij de bilicocoon®).

Fototherapie is voor uw baby niet schadelijk of gevaarlijk. De baby kan het wel vervelend vinden om bloot te liggen. Het kan daardoor onrustig worden en meer huilen. Een hand op het hoofdje of tegen uw baby praten kan helpend zijn.

Zodra de baby weer aangekleed en/of toegedekt mag worden is de onrust vaak over.

Tijdens de fototherapie kan de huid van uw baby rood en/of vlekkerig worden. Dat is normaal en verdwijnt na het stoppen van de fototherapie.

Door de versnelde afbraak van de bilirubine kan uw baby tijdelijk dunnere ontlasting krijgen.

Als u uw baby wilt verschonen, mag de lamp uit. U kunt uw baby verzorgen en knuffelen zoals u gewend bent. Het is wel belangrijk om geen vette producten, zoals vaseline, wasgel, bodylotion en badolie tijdens de verzorging te gebruiken. Ander kan de huid van uw baby door de lamp verbranden.

Het gebeurt soms dat de waarde van de bilirubine zodanig hoog is dat uw baby de eerste uren niet onder de lamp vandaag mag voor het verzorgen en drinken. Dit wordt door de arts bepaald. Het is ook mogelijk dat u gaat kroelen met uw baby met het lichtdoorlatend ‘matrasje’ (blanket) over uw baby heen.

De stof bilirubine wordt uitgescheiden via de ontlasting en urine. Als u de baby verschoont in aanwezigheid van het blauwe licht kan dit zorgen voor verkleuring van de uitscheiding.

Tijdens de fototherapie krijgt uw baby meestal meer voeding. Dit is nodig omdat:

• Het meer transpireert en dus vocht verliest door de warmte van de lamp.
• Extra vocht de uitscheiding versnelt van de bilirubine met de urine en ontlasting.

U kunt uw baby borst/flesvoeding blijven geven. Als u niet voldoende borstvoeding heeft en/of geeft kan dit aangevuld worden met afgekolfde voeding of flesvoeding.

Als uw baby slecht drinkt of moeite heeft met de hoeveelheid voeding, kan er tijdelijk een maagsonde via de neus worden ingebracht. De voeding wordt dan via de sonde aangevuld.

Afhankelijk van de intake wordt samen met de verpleegkundige gekeken wat op dat moment passend is.

Het is niet precies te zeggen hoe lang uw baby fototherapie nodig heeft. Gemiddeld duurt de behandeling twee tot drie dagen, maar er zijn uitzonderingen. Dagelijks wordt het bilirubinegehalte bepaald door een prik in de hiel. Op basis van deze gegevens bepaalt de kinderarts wanneer de fototherapie gestopt wordt en uw baby naar huis kan.

Als u nog vragen heeft na het lezen van deze folder, stel deze dan gerust aan een va de verpleegkundigen van de afdeling of de behandelend arts.