Afkolven van moedermelk

Als de melkproductie met een kolf op gang moet worden gebracht, is een elektrische kolf daarvoor het meest geschikt. In het ziekenhuis heeft u de beschikking over een dubbelzijdige elektrische kolf. U ontvangt dagelijks een nieuwe kolfset. Als u na ontslag doorgaat met kolven, kunt u een kolf huren. De kolfset die u daarbij koopt is geschikt voor langdurig gebruik.
Na het elektrisch kolven kunt u nog circa twee minuten handmatig kolven. Dit is bedoeld om de melkproductie extra te stimuleren.

Wanneer u langere tijd moet kolven, is het prettig om beide borsten tegelijkertijd af te kolven. U plaatst dan op elke borst een kolfsetje. Het voordeel hiervan is dat u in ongeveer tien tot vijftien minuten beide borsten heeft gekolfd. Dubbelzijdig kolven stimuleert de melkproductie, mede doordat de toeschietreflex extra benut wordt. Om dubbelzijdig te leren kolven, heeft u goede uitleg van de verpleegkundige nodig. Vraag gerust om extra hulp.

Wanneer uw baby te vroeg geboren is of om een andere reden in de couveuse moet verblijven, start u binnen zes uur met het afkolven. Mocht u eerder in de gelegenheid zijn om te kolven, dan is dat bevorderlijk voor de melkproductie en uw baby. Als uw baby gezond en op tijd geboren is, maar na drie achtereenvolgende voedingen na de geboorte nog niet aan de borst heeft gedronken, is het ook verstandig om te beginnen met kolven. Door zo’n zeven à acht keer per dag te kolven, komt de melkproductie op gang. Het is zinvol om ook ‘s nachts te kolven, omdat dit bijdraagt aan een optimale melkproductie. Nachtelijk kolven stimuleert de melkproductie en overvolle borsten remmen de melkproductie juist.

• Elektrische kolf
• Afkolfsetje(s)
• Opvangflesje(s)
• Sticker, pen
• Katoenen luier

• Zorg dat alle benodigdheden klaar staan en was uw handen.
• Voor extra ontspanning kan het helpen om een foto van uw baby in de buurt te hebben, de camera- of internetverbinding te gebruiken of naast uw baby te kolven.
• Om de toeschietreflex te bevorderen, kunt u verwarmde luiers op uw borst leggen of ze zachtjes masseren, strijken en schudden.
• Plaats het borstschild op uw borst met uw tepel midden in het schild (er zijn verschillende maten beschikbaar, mocht het kolven pijnlijk zijn, neem dan contact op met de verpleegkundige).
• In het ziekenhuis gebruikt u een dubbelzijdige elektrische kolf. We adviseren u om te beginnen met het Initiate-kolfprogramma.
• Volg dit programma vanaf de allereerste kolfsessie.
• Druk op de Aan-/Uit-toets van uw kolfapparaat. Druk daarna (binnen tien seconden) op de toeschiettoets (de toets met de melkdruppels). Op de display komt duidelijk te staan dat het Initiate-kolf programma actief is.
• Het programma loopt onafgebroken gedurende vijftien minuten. Het bestaat uit een serie verschillende fasen: stimulatie, afkolven en pauzeren. Als het programma klaar is, verschijnt ‘Gedaan’ op de display.
• Tijdens het kolven kunt u het vacuümniveau (de ‘zuigkracht’) desgewenst aanpassen. U zet het niveau hoger door de regelknop met de klok mee te draaien. U draait de knop de andere kant uit om de zuigkracht te verminderen. Het kolven moet prettig blijven aanvoelen (een hogere vacuümstand is geen garantie voor een hogere melkopbrengst).
• In het begin zal de afgekolfde melk enkele druppels of milliliters zijn. De moedermelkproductie moet op gang gebracht worden en het gaat de eerste keren om kleine hoeveelheden.
• Zodra u bij drie achtereenvolgende kolfsessies 20 ml per keer hebt afgekolfd, hebt u het begin van de moedermelkproductie voldoende gestimuleerd. U kunt dan overgaan op het Maintain- kolfprogramma.

• Zodra de melkproductie goed op gang is gekomen, blijft het noodzakelijk om de moedermelk regelmatig af te kolven.
• U stelt het Maintain-kolfprogramma in door nu niét meer de toeschiettoets in te drukken. U drukt dus alleen de Aan-/Uit-toets in om het Maintain-kolfprogramma te starten. Op de display komt duidelijk te staan dat het om het Maintain-kolfprogramma gaat.
• Gebruik het kolfdagboek om de gegevens van iedere kolfsessie bij te houden. Samen met de verpleegkundige en/of de lactatiekundige kunt u zo beoordelen of de moedermelkproductie voldoende op gang komt.

• Wanneer de melkproductie op gang is, kolft u zolang er melk komt, maar in ieder geval minimaal tien minuten per borst.
• Tijdens het kolven kunt u door middel van mee masseren helpen om de melk uit de borst te kolven.
• Bij gebruik van een twee-fasen-kolf kunt u zelf de afkolffase inschakelen wanneer de toeschietreflex binnen twee minuten komt. Tijdens het kolven (of voeden) komt er meerdere keren een toeschietreflex. Wanneer er vrijwel geen melk meer komt, kunt u nog eens uw borsten masseren en kort nakolven.
• Zolang de baby nog niet voldoende aan de borst drinkt, blijft u de eerste periode zo’n zeven à acht keer per 24 uur (na)kolven. Dit is van belang om te zorgen dat de melkproductie goed gestimuleerd blijft, zodat er ook op langere termijn voldoende melk voor uw baby(‘s) zal zijn.

Reinig na elke kolfbeurt de kolfset.

1.    Was uw handen.
2.    Spoel alle onderdelen met koud water (ca. 20° Celsius).
3.    Maak de onderdelen schoon met ruim warm water (ca. 30° Celsius) en een beetje afwasmiddel ( bij voorkeur afwasmiddel zonder kunstmatige geur- en kleurstoffen en pH neutraal) dit mag met een sopje, maar ook met de handen (hiervoor een klein druppeltje afwasmiddel gebruiken).
4.    Spoel de onderdelen gedurende 10-15 seconden goed met koud water.
5.    Droog de onderdelen goed af en bewaar ze in een schone, droge doek.

• Bewaar moedermelk bij voorkeur in een kunststof bakje of fles die is voorzien van naam, datum en hoeveelheid.
• Zet moedermelk altijd achter en onder in de koelkast bij een maximum temperatuur van 4 graden Celsius.
• Laat de melk vóór het invriezen in de koelkast afkoelen. Afgekoelde porties van dezelfde dag kunnen bij elkaar worden gedaan en samen ingevroren (binnen 24 uur).

In onderstaand overzicht ziet u hoe lang u afgekolfde melk kunt bewaren:

Als u thuis hebt afgekolfd en de afgekolfde melk naar het ziekenhuis wilt brengen, moet de voeding tijdens het vervoer gekoeld blijven. Een kleine koelbox of een koeltasje met koelelementen is hier geschikt voor. Ook wanneer u weer aan het werk bent en afkolft, is het belangrijk om de moedermelk gekoeld te vervoeren.

Het is niet nodig om al vanaf het begin uw baby aan het drinken uit de fles te laten wennen: het is zelfs af te raden, om zuigverwarring te voorkomen. U kunt, als de baby ongeveer een maand oud is, extra voeding afkolven tussen twee voedingen of na een voeding. U hebt na een voeding vaak nog voldoende melk. Vries de melk in het begin daarom in kleine porties van (bijvoorbeeld 30- 50 cc) in om te voorkomen dat u steeds hoeveelheden weg moet gooien.