Borstkanker

Bij u is borstkanker ontdekt. Dit kan veel vragen en emoties oproepen. In korte tijd krijgt u veel informatie. Het is niet makkelijk om alle informatie te onthouden. In deze folder kunt u alles nog eens rustig nalezen. 

Het is fijn als u goed voorbereid naar uw afspraak in het ziekenhuis gaat
Hieronder leest u tips voor een goed gesprek met uw arts of andere zorgverlener.

• Neem altijd iemand mee naar uw afspraak. Twee mensen horen meer dan één. Het is ook fijn om iemand naast u te hebben voor emotionele ondersteuning.
• Schrijf uw vragen vooraf op. Neem deze vragen mee naar het ziekenhuis. Zo vergeet u niets te vragen.
• Op de websites www.b-bewust.nl en www.3goedevragen.nl vindt u voorbeeldvragen die u zou kunnen stellen.
• Maak tijdens het gesprek aantekeningen. Of vraag of u het gesprek mag opnemen. Dan kunt u het later nog eens nalezen of beluisteren.
• Via www.mijnrivas.nl kunt u uw dossier inzien. U vindt hier ook een overzicht van al uw afspraken.

In uw borst zitten melkklieren. Elke melkklier is via melkbuisjes verbonden met de tepel. Melkbuisjes worden ook wel melkgangen genoemd. Om de tepel zit een rondje van donkerdere huid: de tepelhof (zie afbeelding 1).
Rond de melkklieren en de melkgangen zit vetweefsel. Er zit ook bindweefsel in de borst. Bindweefsel geeft de borst stevigheid.
Achter de borst zitten de borstspier en de ribben. De borstspier is onderdeel van de borstwand. De borst hangt aan de borstspier.

Kanker ontstaat door een fout in de celdeling in uw lichaam. Meestal herstelt het lichaam deze fouten. Soms gebeurt dat niet. Dan kan er een kwaadaardige tumor ontstaan. Dit noemen we kanker. 

Borstkanker is een soort kanker die ontstaat in het borstweefsel. Het komt vaak voor bij vrouwen. Maar ook mannen kunnen borstkanker krijgen.

Borstkanker ontstaat meestal langzaam. Het kan jaren duren voordat dit wordt ontdekt. Wordt borstkanker vroeg ontdekt? Dan is het vaak goed te behandelen. Hoe eerder borstkanker wordt ontdekt, hoe groter de kans op genezing.

Hieronder beschrijven we de meest voorkomende soorten borstkanker.

Borstkanker in de melkgang (Invasief carcinoom NST)
Bij ongeveer 75% van de vrouwen met borstkanker gaat het om deze soort borstkanker. Hieronder leggen we uit wat dit betekent.

•  Invasief betekent dat de kwaadaardige tumor door de wand van een melkklier of een melkgang (melkbuisje) is gegroeid. Hierdoor kan de tumor doorgroeien in het omliggende weefsel.
• Een carcinoom is een ander woord voor een kwaadaardige tumor of voor kanker. Borstkanker noemen we ook wel een mammacarcinoom. Mamma is het Latijnse woord voor borst.
• NST betekent van het Niet Speciale Type.
• Dit soort borstkanker is ontstaan in een melkgang van de borst (zie afbeelding 1 hierboven).

Borstkanker in de melkklier (Invasief lobulair carcinoom)
Bij ongeveer 15% van de vrouwen met borstkanker gaat het om deze soort kanker. Hieronder leggen we uit wat dit betekent.

• Invasief betekent dat de kwaadaardige tumor door de wand van een melkklier of melkgang is gegroeid. Hierdoor kan de tumor doorgroeien in het omliggende weefsel.
• Een carcinoom is een ander woord voor een kwaadaardige tumor of kanker. Borstkanker noemen we ook wel een mammacarcinoom. Mamma is het Latijnse woord voor borst.
• Lobulair betekent dat de borstkanker is ontstaan in een melkklier van de borst (zie afbeelding 1 hierboven).

Er zijn ook andere vormen van borstkanker. Deze zijn zeldzaam.

Voor de behandeling van borstkanker is het belangrijk dat wij weten welke kenmerken de tumor heeft. Een patholoog onderzoekt met een microscoop het weefsel dat is weggenomen uit uw borst. De patholoog onderzoekt of:

• de tumor hormoongevoelig is;
• of er veel van het eiwit HER-2 aanwezig is op de tumor.

Is de tumor hormoongevoelig of ongevoelig?

• Hormoongevoelige borstkanker
  Hormoongevoelig betekent dat de tumor groeit door de hormonen oestrogeen en/of progesteron. We noemen dit oestrogeen-positief en/of progesteron-positief. Hormoongevoelige borstkanker kan behandeld worden met anti-hormonale therapie. Dit is niet altijd nodig. Wat deze behandeling betekent wordt verderop in deze folder uitgelegd.
• Hormoon-ongevoelige borstkanker
  Kunnen hormonen de tumor niet stimuleren om te
  groeien? Dan noemen we dat hormoon-ongevoelige borstkanker. We noemen dit oestrogeen-negatief en progesteron-negatief. Hormoon-ongevoelige borstkanker reageert niet op anti-hormonale therapie.

Hoeveel eiwit HER2 op de tumor?
HER2 is een eiwit. Dit eiwit regelt de groei en de deling van normale borstcellen. De patholoog onderzoekt hoeveel van het eiwit HER2 aanwezig is op de tumor.

• HER2-positieve borstkanker
  Bij HER2-positieve borstkanker is veel van dit eiwit aanwezig op de tumor. Daardoor krijgen de tumorcellen veel signalen om te groeien. En om te delen. HER2-positieve borstkanker groeit vaak sneller en agressiever. HER2-positieve borstkanker kan behandeld worden met doelgerichte therapie. Dit is niet altijd nodig. We leggen verderop in deze folder uit wat dit betekent.
  HER2-positieve borstkanker groeit vaak sneller en agressiever dan hormoongevoelige borstkanker.
• HER2-negatieve borstkanker
  Is er niet veel van het eiwit HER2 aanwezig op de tumor? Dan heet dat een HER2-negatieve borstkanker. HER2-negatieve borstkanker reageert niet op doelgerichte therapie.

Triple-negatieve borstkanker
Triple betekent drie. Triple-negatieve borstkanker is 3 keer negatief:

• De tumor is oestrogeen-negatief
• De tumor is progesteron-negatief
• De tumor is HER2-negatief

Triple-negatieve borstkanker is een agressieve vorm van borstkanker. Triple-negatieve borstkanker reageert niet op anti-hormonale therapie. En ook niet op doelgerichte therapie. Triple negatieve borstkanker kan behandeld worden met immunotherapie, samen met chemotherapie. Dit is niet altijd nodig. 

Triple-positieve borstkanker
Triple betekent drie. Triple-positieve borstkanker is 3 keer positief:

• De tumor is oestrogeen-positief
• De tumor is progesteron-positief
• De tumor is HER2-positief

Triple-positieve borstkanker kan behandeld worden met anti-hormonale therapie en met doelgerichte therapie, vaak samen met chemotherapie. Dit is niet altijd nodig.

De groeisnelheid van de tumorcellen
Ook hoe snel de tumorcellen groeien, zegt iets over de soort kanker. De patholoog vergelijkt de tumorcellen in het weggehaalde weefsel met gezonde cellen. Deze vergelijking wordt ook wel ‘gradering’
genoemd. Dit zegt iets over hoe snel de tumorcellen bij u groeien. Hieronder leggen we dit verder uit.

Graad 1
De tumorcellen lijken voor een groot deel op gezonde cellen. Ze groeien meestal langzaam.
Graad 2
De tumorcellen lijken steeds minder op gezonde cellen. Ze groeien meestal sneller dan gezonde cellen.
Graad 3
De tumorcellen lijken (bijna) niet meer op gezonde cellen. Ze groeien veel sneller dan gezonde cellen.

Bijvoorbeeld een MRI-scan of een PET-CT scan. Is extra onderzoek bij u nodig? Dan bespreekt uw arts of verpleegkundig specialist dat met u. U krijgt van ons dan ook meer uitleg over dit onderzoek.

Wij maken voor u een behandelplan op maat
Om u zo goed mogelijk te behandelen, bespreken wij de uitslagen van al uw onderzoeken in de oncologiebespreking. Tijdens dit overleg is het hele team aanwezig dat borstkanker behandelt. Dit team bestaat uit een chirurg, plastisch chirurg, een verpleegkundig specialist, een oncoloog, een radioloog en een bestralingsarts. In deze bespreking maken wij voor u een behandelvoorstel. We doen dit op basis van de landelijke richtlijn voor de behandeling van borstkanker. Het behandelvoorstel bespreekt de arts of verpleegkundig specialist met u.

Samen beslissen welke behandeling het beste bij u past
We vinden het belangrijk dat u meebeslist over uw behandeling. De arts of verpleegkundig specialist bespreekt de verschillende mogelijkheden voor een behandeling met u. Iedere behandeling heeft bijwerkingen. En kan gevolgen hebben op de langere termijn. Vertel ons daarom wat voor u belangrijk is. Zodat u samen met uw arts of verpleegkundig specialist beslist welke behandeling het beste bij uw situatie past.

Er zijn verschillende behandelingen mogelijk bij borstkanker
Meestal krijgt u meerdere behandelingen. Welke behandelingen voor u het beste zijn, hangt bijvoorbeeld af van de kenmerken van de borstkanker die u heeft. En hoe uitgebreid de ziekte is. Mogelijke behandelingen bij borstkanker zijn:

Operatie
Om te kunnen genezen, is een operatie altijd nodig. Er zijn verschillende soorten operaties.

• Borstsparende operatie
  Bij een borstsparende operatie houdt u uw borst(en).
• Borstamputatie (eventueel met borstreconstructie)
  Bij een borstamputatie wordt de borst weggehaald.

Soms kunt u kiezen tussen een borstsparende operatie en een borstamputatie. Om u te helpen bij deze keuze, bieden wij u een keuzekaart aan. Daarmee kunt u zich voorbereiden op het gesprek met uw zorgverlener. Samen kiest u wat het beste bij u past. In het ziekenhuis vertellen wij u meer over deze keuzekaart.

Bestraling
Bestraling wordt ook wel radiotherapie genoemd. Hierbij wordt straling gebruikt om tumorcellen kapot te maken. Door de bestraling wordt de kans kleiner dat de borstkanker terugkomt. Na een borstsparende operatie volgt bijna altijd bestraling. Na een borstamputatie meestal niet.

Behandeling met medicijnen
Borstkanker kan ook worden behandeld met medicijnen. Zoals chemotherapie, doelgerichte therapie,  immunotherapie en anti-hormonale therapie.

• Chemotherapie
  Chemotherapie is een behandeling met cytostatica. Dit zijn medicijnen die tumorcellen doden. Of hun celdeling remmen. Deze medicijnen krijgt u via een infuus in uw arm. Ze verspreiden zich via uw bloed door uw hele lichaam. U krijgt een aantal chemokuren. Deze worden afgewisseld met periodes van rust. Chemotherapie wordt gegeven op de Dagbehandeling van ons ziekenhuis.
• Doelgerichte therapie
  Is de tumor HER2-positief? Dan krijgt u misschien een behandeling met doelgerichte therapie. Doelgerichte therapie houdt de werking van het eiwit HER2 tegen. Daardoor stoppen de tumorcellen met groeien. Doelgerichte therapie krijgt u via een infuus in uw arm. Het verspreidt zich via uw bloed door uw hele lichaam. Doelgerichte therapie wordt meestal samen met chemotherapie gegeven. Het wordt gegeven op de Dagbehandeling van ons ziekenhuis.
• Immunotherapie
  Immunotherapie zorgt ervoor dat uw eigen afweersysteem de kankercellen aanvalt. Heeft u een triple-negatieve borstkanker? Dan krijgt u misschien een behandeling met immunotherapie. Immunotherapie wordt meestal samen met chemotherapie gegeven.

  Chemotherapie, doelgerichte therapie en immunotherapie krijgt u via een infuus in uw arm. Het verspreidt zich via het bloed door uw lichaam. Het wordt gegeven op de Dagbehandeling van ons ziekenhuis.

• Anti-hormonale therapie
  Is de tumor hormoongevoelig? Dan groeit de tumor door de vrouwelijke hormonen progesteron en/of oestrogeen. Bij anti-hormonale therapie krijgt u medicijnen die ervoor zorgen dat u minder van deze hormonen aanmaakt. Of dat hun invloed op de kankercellen minder groot wordt. De groei van de tumor of van uitzaaiingen neemt dan af. Anti-hormonale therapie wordt meestal gegeven als pil. Soms als een prik. Of allebei. De medicijnen verspreiden zich via het bloed door uw hele lichaam.

Vijf tot tien procent van de patiënten met borstkanker hebben een erfelijke aanleg voor borstkanker. Is er bij u een kans op een erfelijke aanleg van borstkanker? Dan bespreken we dit met u. Komt u in aanmerking voor erfelijkheidsonderzoek? En wilt u dit laten onderzoeken? Dan krijgt u een afspraak bij een klinisch geneticus. Dit is een arts die veel kennis heeft van erfelijke ziektes. Deze arts bespreekt met u of erfelijkheidsonderzoek nodig is in uw situatie. De gevolgen van het erfelijkheidsonderzoek voor u en uw familie worden met u besproken. Bij erfelijkheidsonderzoek wordt uw bloed onderzocht.
Voor meer informatie over erfelijke borstkanker kunt u kijken op de website www.kankerindefamilie.nl.

Heeft u behoefte aan meer informatie? Dan kunt u betrouwbare informatie vinden op de websites www.kanker.nl, www.borstkanker.nl en www.wkof.nl.Ook kunt u via deze websites in contact komen met andere mensen die borstkanker hebben (gehad).

Via de website www.kanker.nl en www.borstkanker.nl  kunt u in contact komen met mensen die borstkanker hebben (gehad). Ook in een IPSO centrum kunt u terecht voor lotgenotencontact en een luisterend oor. Of voor activiteiten. Achterin deze folder vindt u adressen van IPSO centra in de buurt.

U kunt zelf veel doen. U herstelt sneller en blijft langer fit als u gezond leeft. De kans is dan kleiner dat de borstkanker terugkomt. Op de volgende website kunt u hier meer over lezen:

Wat kun je zelf doen bij borstkanker? | kanker.nl

Verklein de kans op kanker - Wereld Kanker Onderzoek Fonds

Wilt u hulp bij stoppen met roken? Of het minderen of stoppen met drinken van alcohol? Of wilt u hulp bij het afvallen? Dan kunt u dit bespreken met de mammacare-verpleegkundige.

AYA's (Adolescents & Young Adults) zijn jonge mensen tussen de 18 en 39 jaar die voor het eerst te horen krijgen dat ze kanker hebben. Behoor jij tot deze groep? In het Beatrixziekenhuis hebben we speciale zorg voor je, afgestemd op jouw behoeften en vragen. Dit noemen we AYA-zorg. Op deze pagina lees je meer over deze speciale zorg.

Om kanker goed te kunnen behandelen, willen artsen en onderzoekers er alles over weten. De gegevens van alle patiënten met kanker in Nederland worden daarom verzameld. De gegevens worden bewerkt. Daardoor kunnen ze niet zien van wie de gegevens zijn. Elk ziekenhuis, dus ook het Beatrixziekenhuis, heeft hiervoor toestemming gegeven. Wilt u dit niet? Dan kunt u dat laten weten aan het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL). U kunt een e-mail sturen naar: fg@iknl.nl of een brief sturen naar:

Integraal Kankercentrum Nederland t.a.v. de functionaris gegevensbescherming, Postbus 19079, 3501 DB, Utrecht.

• Drs. T.G. Frakking (chirurg)
• Dr. S.C. de Jong (chirurg)
• Sandra den Besten (verpleegkundig specialist)
• Petra de Jongh (mammacare-verpleegkundige)
• Mathilde van Zijtveld (mammacare-verpleegkundige)

De mammacare-verpleegkundige is uw aanspreekpunt
Een mammacare-verpleegkundige is een verpleegkundige die gespecialiseerd is in de zorg voor mensen met borstkanker en andere borstafwijkingen. U kunt bij haar terecht met uw vragen en zorgen. Tijdens de gesprekken met uw arts is de mammacare-verpleegkundige aanwezig. Zij is op de hoogte van uw persoonlijke situatie.

Bereikbaarheid mammacare-verpleegkundige
Uw mammacare-verpleegkundige is bereikbaar op maandag, woensdag, donderdag en vrijdag tussen 08.00 en 15.00 uur via telefoonnummer (0183) 644818.

Heeft u een probleem waarover u zich zorgen maakt en is de mammacare-verpleegkundige niet bereikbaar? Bel dan de polikliniek Chirurgie. De polikliniek is bereikbaar van 8.30 uur tot 11.30 uur en van 13.30 uur tot 16.00 uur via telefoonnnummer (0183) 644205.

U kunt uw vragen ook stellen via de app BeterDichtbij
Via deze app kunt u eenvoudig en veilig contact hebben met de mammacare-verpleegkundige. Tijdens uw afspraak in het ziekenhuis vertellen wij u over deze app.

U kunt vragen ook via e-mail stellen
U kunt uw vragen ook mailen naar mammab1@rivas.nl. Wij proberen binnen 2 werkdagen te antwoorden.
Een e-mail is niet beveiligd. Contact via de app BeterDichtbij is daarom veiliger.

Contact over afspraken maken of administratieve vragen
Wilt u een afspraak maken of verzetten? Of heeft u administratieve vragen? Bel dan op werkdagen tussen 08.30 en 11.30 uur en van 13.30 uur tot 16.00 uur met de polikliniek Chirurgie, telefoonnummer (0183) 644205.

De Blauwe Anemoon
Arkelse Onderweg 36
4206 AH Gorinchem

Inloopcentrum De Blauwe Anemoon voor mensen met kanker

Helianthus
Singel 28
3311 SJ Dordrecht

Helianthus IPSO

TOON
Jan de Rooystraat 15
5141 EN Waalwijk
Noord-Brabant

Homepagina - Inloophuis TOON